δαμασκηνιά

Δέντρο οπωροφόρο της οικογένειας των ροδινών, γνωστό και με την επιστημονική ονομασία προύνος ο ήμερος (prunus domestica). Έχει μέτριες διαστάσεις (2-7 μ.), χνουδωτούς βλαστούς και φύλλα προμήκη, αντωοειδή, οδοντωτά και ελαφρώς ρυτιδωτά. Τα άνθη του είναι αρρενοθήλεα και εμφανίζονται με τα φύλλα ή όταν τα τελευταία αναπτυχθούν λίγο· είναι λευκά, μεγάλα, συνήθως ανά δύο, με στεφάνη με πέντε πέταλα υποσφαιρική και με πολυάριθμους στήμονες. Ο καρπός (δαμάσκηνο) είναι δρύπη κρεμαστή, ωοειδής ή σφαιρική, που τη διατρέχει στο πλάι ένα αυλάκι. Έχει φλοιό ιώδη, κοκκινόμαυρο, κεχριμπαρένιο ή χρυσίζοντα, σάρκα συνήθως κιτρινωπή, στερεή, πλούσια σε χυμό γλυκοϋπόξινο, αρωματικό, με χαρακτηριστική γεύση. Ο πυρήνας του (κουκούτσι) είναι σκληρός, με ένα σπέρμα (ψίχα) πικρό, επειδή περιέχει σε μικρή ποσότητα αμυγδαλίνη.
Τα δαμάσκηνα καταναλώνονται κυρίως φρέσκα και λιγότερο ως κονσέρβα, ζαχαρωμένα ή αποξηραμένα. Για τα τελευταία χρησιμοποιούν καρπούς μεγάλους, μακρουλούς, από ποικιλίες σλαβικής καταγωγής, που καλλιεργούνται στα Βαλκάνια (Βοσνία, Σλοβενία, Σερβία), στην Ιταλία και στις ΗΠΑ. Στην Ελλάδα καλλιεργείται γι’ αυτό τον σκοπό η ποικιλία αζέν, κυρίως στη Σκόπελο. Εκτός από αυτή την ποικιλία, στη χώρα μας καλλιεργούνται και πολλές άλλες ποικιλίες, γνωστές με διάφορες ονομασίες που προέρχονται από το χρώμα τους, το μέγεθος και τον τόπο προέλευσής τους, όπως κίτρινα δαμάσκηνα, κόκκινα, αγιορείτικα κλπ. Από την απόσταξη ορισμένων ποικιλιών παρασκευάζονται ηδύποτα και ρακί.

Η ΔΑΜΑΣΚΗΝΙΑ είναι ιθαγενής της δυτικής Ασίας, όπου απαντάται τώρα σε άγρια κατάσταση. Στην Ευρώπη καλλιεργούνται πολυάριθμες ποικιλίες, μερικές από τις οποίες είναι αξιόλογες (ρεν-γκλοτ κίτρινες, βιολέ ή πράσινες, αζέν, μιραμπέλα, μπούρμπανκ κλπ.). Εκτός από τις ποικιλίες αζέν και μιραμπέλα που πολλαπλασιάζονται με παραφυάδες, όλες οι άλλες πολλαπλασιάζονται με σπέρματα. Συγγενής της δ. είναι ένας θάμνος με αγκάθια, που φυτρώνει σε ξηρούς τόπους της Ελλάδας, η τσαπουρνιά (προύνος ο ακανθώδης), με λευκά άνθη και μικρούς μαυρογάλαζους καρπούς, αρκετά ξινούς. Το υποείδος εμβόλιμος είναι η γνωστή μας κορομηλιά. Συγγενικό είδος προς τη δ. είναι επίσης η αγριοπρουνελιά, φυτό γνωστό και με την επιστημονική ονομασία προύμνη η οικιακή. Ανήκει στην οικογένεια των αμυγδαλιδών και είναι δέντρο ιθαγενές της Μικράς Ασίας. Καλλιεργείται σε ολόκληρη την Ευρώπη και στην Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε αργιλοαμμώδη και μάλλον υγρά εδάφη. Ο καρπός του είναι μακρόστενος ή ωοειδής. θεωρείται μια ακόμα ποικιλία της ΔΑΜΑΣΚΗΝΙΑΣ Το φυτό που είναι γνωστό ως αγριοδαμασκηνιά ανήκει στην οικογένεια των αμυγδαλωδών και είναι δέντρο ιθαγενές της Μικράς Ασίας. Το είδος αυτό μπολιάζεται με επιτυχία σε όλες τις ποικιλίες της ΔΑΜΑΣΚΗΝΙΑΣ και της βερικοκιάς. Ο καρπός είναι σφαιρικός ή ελλειψοειδής, είναι εδώδιμος και έχει γλυκιά γεύση. Ευδοκιμεί σε υγρά αργιλοαμμώδη εδάφη και καλλιεργείται για τον καρπό της που χρησιμοποιείται και στη ζαχαροπλαστική. Το ξύλο της είναι σκληρό και κατάλληλο για την επιπλοποιία.

__________________